De woorden met ‘psyche’ verwijzen naar de geest, ons denken, onze hersenen. Hierdoor vergeten we bijna dat psychische moeilijkheden zich vaak, in ons lichaam openbaren. We weten wel dat ons lichaam onder invloed van stress hormonen maakt, waarmee we schade kunnen toebrengen aan ons lichaam. Ons lichaam doet meer en weet meer. Het lichaam herinnert zich de druk, de spanning, het verdriet uit ons verleden en reageert soms alsof het weer gebeurt, in het hier en nu.
Ingrijpende gebeurtenissen, onderdrukking van emoties en geweld dat je hebt ondergaan wordt onthouden door het lichaam. We spreken dat over een trauma. Een lichaamsgerichte en ervaringsgerichte benadering is, zo blijkt uit diverse onderzoeken*, effectiever dan de cognitieve, op ons denken gerichte, benadering.
Stilstaan bij jezelf en luisteren naar je lichaam levert nieuwe inzichten, nieuwe besluiten en keuzes die veranderingen in je leven te brengen die zachter zijn, meer rust brengen en plezier. Luisteren naar je lichaam doe je niet met je oren maar door te voelen. Waar voel je spanning? Hoe maak je die spanning? Het is goed te beseffen dat jij in jouw lichaam die spanning maakt. Kan je het beïnvloeden? Sterker maken, milder maken? Wat zegt het jou ?
Wat wil je lichaam met die energie? Haal je wel goed adem? Wat gebeurt er als je dieper adem haalt? Zo gaat het ook met verdriet en andere gevoelens die maken dat je je angstig of ongelukkig voel. Gevoelens mogen ervaren in de veilige omgeving van de therapiekamer. Aandacht geven aan die gevoelens en bewust adem halen is het begin van de verwerking en afronden van de emoties. Aandacht geven aan de herinneringen en gevoelens die opkomen, de spanningen die zich hebben vastgezet in het lichaam. Die aandacht voor jou, jouw gevoelens, jouw lichaam helpt je te bevrijden van vastgezette spanning, boosheid, angst.
Het is niet toevallig dat het woord ‘benauwd’ twee betekenissen heeft. Eén heeft te maken met te weinig zuurstof in de lucht, dan krijg je het benauwd. Maar ook kan benauwd ‘angstig’ betekenen. Om onze gevoelens niet te heftig te voelen, omdat we bang zijn, gaan we oppervlakkiger ademhalen. Als ik me angstig voel en ik geef aandacht aan mijn ademhaling door rustig in- en uit te ademen, wordt mijn angst minder.
Het is niet zo dat alles wat zich in ons lichaam afspeelt met spanning te maken heeft. Als we bijvoorbeeld fysieke pijn voelen kan ons lichaam kan ook ziek zijn of gekneusd en is het bezoek aan de dokter belangrijk.
* Bessel van der Kolk, Peter Levine, Gabor Maté.
